Frenk Maydonozu Nedir? Faydaları Nelerdir? Nasıl kullanılır?

Maydanozgiller familyasından gelen Frenk maydanozu ülkemizde çok bilinmese de pek çok faydası nedeniyle yurt dışında sıkça tüketilen bir bitkidir. Bir yıllık bitki olan Frenk maydanozunun ana vatanı Kafkasya ve Güneydoğu Avrupa’dır.

Mayıs ayında beyaz çiçekler açan ve 50 – 70 cm uzunluğunda içi boş sapları olan, sapların ucunda da açık yeşil renkte yaprakları bulunan ve bildiğimiz maydanoza benzeyen bir bitkidir. Şifalı yapısı ve güzel kokusuyla sofralara renk ve lezzet katan bu bitkiyi yakından tanımak ister misiniz?

En çok Kafkasya’da yetişen, ülkemizde de halk arasında eşek hardalı ve siyah hardal olarak anılan Frenk maydanozunun küçük kıvırcık yaprakları vardır. Aromatik kokulu bu bitkiden alternatif tıp alanında yararlanılır ancak; yüksek oranda kullanımı zehirlenmelere yol açabileceği için tehlikelidir.

Bitkinin Latince ismi Anthriscus cerefolium’dur. İngilizcede ise Chervil olarak isimlendirilir. Bildiğimiz maydanoz gibi yemeklerde kullanılır ve kendine özgü bir lezzeti vardır, dolayısıyla bu bitkiyle Frenk maydanozu salatası yapabileceğiniz gibi farklı salatalarınızı süslenmek ve lezzetlendirmek için de kullanabilirsiniz.

Normal maydanoza oranla Frenk maydanozu daha dayanıklıdır. Cam bir saklama kabının içinde uzun süre bozulmadan durabilir. Romalılar tarafından Kafkasya’dan Avrupa’ya getirilmiş olan bu bitki, Avrupa mutfağında daha çok kabul görmüştür. Yumuşak, açık yeşil yaprakları vardır ve yaprakların alt kısımları hafif damarlı ve tüylüdür. Bitkinin alt yaprakları ise saplıdır. Mayıs ayından eylüle kadar açan minik beyaz çiçeklerinin hoş bir görünümü vardır. İnce uzun, siyah ve çıplak olan tohumlarının boyları, 6 -11 mm civarında olur.

Ana vatanı Kafkasya olan Frenk maydanozu, Güneydoğu Rusya, Güney Avrupa, Batı Asya ve Anadolu’da dağlık yerlerde yetişir. Farklı ülkelerde tarımı yapılan ve bahçelerde Frenk maydanozu tohumu ekilerek yetiştirilen bitki, ülkemizde kendiliğinden yetişir. Fakat şifalı bitki olarak kullanımı çok yaygın değildir. Toprak ayırmadan yarı gölgeli yerlerde yetişen bitki, nemli ve yumuşak toprakları daha çok sever.

Frenk maydanozunun dikimi bahar aylarında yapılır. Haziran ayı ise bitkinin hasat zamanıdır. Bitki, çimlenme ve filizlerin büyümesi sırasında sulanmaya ihtiyaç duyar. Fakat çok sulanırsa zarar görebilir. Frenk maydanozunun yetişeceği toprağın, yabani otlardan arındırılması gerekir. Normal maydanoz gibi yetişen bu bitkiyi, saksıda yetiştirmek isterseniz kış aylarında dikimini yapabilirsiniz. Bahçede yetiştirilen bitkinin yaprakları, çiçeklenmediği sürece toplanabilir. Nane ve melisa bitkisiyle aynı ortamda yetiştirilebilir.

Maydanozgiller ailesine mensup olan Frenk maydanozu normal maydanoz gibi C vitamini zengini bir bitkidir. İçeriğinde uçucu yağ, glikozit apiin ve acı madde bulundurur. Tohumunda bulunan uçucu yağın ana maddesini metil kavikol oluşturur.

Oldukça zengin besin değerine sahiptir. Bitki kendine özgü aromasını kısa sürede kaybettiği için taze olarak kullanılması tavsiye edilir. Bitkinin yaprakları değil ama tohumları kurutularak saklanabilir. Sonbahar aylarında toplanan Frenk maydanozu tohumları, gölge bir ortamda kurutulur. Daha sonra öğütülerek toz haline getirilir. Elde edilen bu toz, hava geçirmeyecek bir cam kavanozun içinde saklanabilir.

Pek çok konuda şifa sunan Frenk maydanozu faydaları çok olan bir bitkidir. Bünyesinde bulunan ve önemli bir bitkisel kimyasal olan flavonoidler, mineraller ve vitaminler, oldukça zengindir. En önemli faydaları ise şöyle sıralanabilir: